छत्रपती शाहू महाराज

 शाहू भोसले( जून २६ इ.स. १८७४ - मे इ.स. १९२२ )   छत्रपती शाहू महाराज, राजर्षी शाहू महाराज, 

                  कोल्हापूरचे शाहू व चौथे शाहू 

              नावाने प्रसिद्ध, हे एक भारतीय  समाजसुधारक  व  कोल्हापूर  संस्थानाचे  छत्रपती  (इ.स. १८८४-१९२२ दरम्यान) होते. ब्रिटिश राजसत्तेच्या काळामध्ये सामान्य जनतेला न्याय मिळवून देण्यासाठी व बहुजन समाजाच्या सामाजिक उन्नतीसाठी या काळामध्ये शाहू राजांनी प्रयत्न केले, सामाजिक परिवर्तनाला गती प्राप्त करून दिली सनातनी वर्गाच्या विरोधाला न जुमानता त्यांनी  दलित (अस्पृश )व मागासवर्गीय समाजाच्या विकासासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावली. महाराजांना "राजर्षी" ही पदवी कानपूरच्या कुर्मी समाजाने दिली. महाराष्ट्राला तीन प्रमुख  समाजसुधारकांचा  वैचारिक वारसा लाभला असल्यामुळे या राज्यास   " फुले - शाहू आंबेडकरांचा महाराष्ट्र "असे म्हणतात.